Πόνος στις Ωοθήκες στην Εμμηνόπαυση: Αιτίες

Μπορεί οι ωοθήκες να προκαλούν πόνο μετά την εμμηνόπαυση;

Με την εμμηνόπαυση, η λειτουργία των ωοθηκών μειώνεται σταδιακά και η παραγωγή οιστρογόνων και προγεστερόνης πέφτει σε πολύ χαμηλά επίπεδα. 

Αυτό σημαίνει ότι οι ωοθήκες δεν πραγματοποιούν ωορρηξία, κι έτσι ο πόνος που σχετίζεται με τον κύκλο (π.χ. “τραβήγματα” πριν την ωορρηξία ή την περίοδο) δεν θα έπρεπε πλέον να εμφανίζεται.

Ωστόσο, πολλές γυναίκες περιγράφουν «πόνο στις ωοθήκες».

Στην πραγματικότητα, ο όρος αυτός χρησιμοποιείται γενικά για να περιγράψει πόνο χαμηλά στην κοιλιά ή στην πύελο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η προέλευση είναι όντως από τις ωοθήκες.

Συχνά, ο πόνος μπορεί να οφείλεται σε:

• Μύες του πυελικού εδάφους.

• Εντερική δυσφορία ή φούσκωμα.

• Ουροδόχο κύστη ή ουρολογικά προβλήματα.

• Παλαιότερες γυναικολογικές καταστάσεις που επιμένουν.

Άρα, υπάρχει διαφορά μεταξύ:

• Πραγματικού ωοθηκικού πόνου (π.χ. από κύστη).

• Πυελικού πόνου από άλλους ιστούς στην περιοχή.

Το «πού» ακριβώς εντοπίζεται ο πόνος και πότε εμφανίζεται, βοηθά στη σωστή αξιολόγηση και διάγνωση.

Πιθανές αιτίες πόνου μετά την εμμηνόπαυση

Ο πόνος χαμηλά στην κοιλιά ή στην περιοχή της λεκάνης μετά την εμμηνόπαυση μπορεί να προέρχεται από διαφορετικές πηγές. 

Δεν υποδηλώνει πάντα πρόβλημα στις ωοθήκες, γι’ αυτό η σωστή αξιολόγηση είναι σημαντική.

Ορμονικές μεταβολές

Με τη μείωση των οιστρογόνων, οι ιστοί της πυελικής περιοχής γίνονται πιο λεπτοί και λιγότερο ελαστικοί.

Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε:

• πιο ευαίσθητους μυς,

• αίσθηση «τραβήγματος» ή βάρους,

• δυσφορία χαμηλά στην κοιλιά.

Οι αλλαγές αυτές σχετίζονται συχνά με την ορμονική ισορροπία, η οποία παρακολουθείται στο πλαίσιο της Γυναικολογικής Ενδοκρινολογίας.

Κύστεις ωοθηκών στην εμμηνόπαυση

Παρότι οι ωοθήκες δεν παράγουν πια ωάρια, κύστεις μπορεί να εμφανιστούν και μετά την εμμηνόπαυση.

Συνήθως είναι μικρές και καλοήθεις, αλλά χρειάζονται παρακολούθηση.

Πότε χρειάζεται προσοχή:

• αν ο πόνος είναι συνεχής ή αυξάνεται,

• αν υπάρχει φούσκωμα ή πρήξιμο στην κοιλιά,

• αν εμφανιστεί ανεξήγητη αιμορραγία.

Ινομυώματα ή παλιές γυναικολογικές παθήσεις

Καταστάσεις όπως:

• ινομυώματα,

• ενδομητρίωση,

• συμφύσεις από προηγούμενες επεμβάσεις,

μπορεί να συνεχίσουν να προκαλούν συμπτώματα ακόμα και μετά την εμμηνόπαυση, ιδιαίτερα αν οι ιστοί έχουν παραμείνει ενεργοί ή ευαίσθητοι στην ορμονική αλλαγή.

Πυελικός πόνος από μυϊκή σύσπαση ή έντερο

Πολλές φορές, ο πόνος «στις ωοθήκες» προέρχεται από:

• ένταση στους μυς του πυελικού εδάφους,

• δυσκοιλιότητα,

• σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου,

• στρες που «μαζεύεται» στην περιοχή.

Ο πόνος τότε μπορεί να αλλάζει ένταση μέσα στη μέρα ή να σχετίζεται με το άγχος.

Φλεγμονές & λοιμώξεις

Ουρολογικές ή εντερικές λοιμώξεις μπορεί να «μιμούνται» γυναικολογικό πόνο.

Ενδείξεις:

• κάψιμο στην ούρηση,

• πίεση χαμηλά στη λεκάνη,

• αίσθηση φουσκώματος.

Σε αυτές τις περιπτώσεις, η διάγνωση είναι απλή και η αντιμετώπιση συνήθως άμεση.

Πότε ο πόνος στις ωοθήκες θέλει άμεση διερεύνηση

Αν και αρκετές φορές ο πόνος στην περιοχή της λεκάνης μπορεί να είναι παροδικός ή να σχετίζεται με μυϊκή ένταση, υπάρχουν περιπτώσεις όπου χρειάζεται ιατρική αξιολόγηση χωρίς καθυστέρηση.

Ζήτα έλεγχο όταν ο πόνος:

• Επιμένει για εβδομάδες και δεν υποχωρεί από μόνος του.

• Γίνεται πιο έντονος με τον χρόνο, αντί να μειώνεται.

• Συνοδεύεται από φούσκωμα ή ορατή διόγκωση χαμηλά στην κοιλιά.

• Εμφανίζεται μαζί με πυρετό ή αίσθηση αδυναμίας, που μπορεί να υποδηλώνει φλεγμονή ή λοίμωξη.

• Συνοδεύεται από κολπική αιμορραγία, ακόμα και μικρή.

Σημαντικό:

Στην εμμηνόπαυση δεν πρέπει να υπάρχει αιμορραγία.

Αν εμφανιστεί, αποτελεί λόγο άμεσης ιατρικής αξιολόγησης.

Η έγκαιρη διερεύνηση βοηθά να αποκλειστούν προβλήματα όπως κύστεις, ινομυώματα, φλεγμονές ή άλλες παθήσεις που μπορεί να χρειάζονται θεραπεία.

Διαγνωστικές εξετάσεις

Για να εντοπιστεί η αιτία του πόνου και να αποκλειστούν καταστάσεις που χρειάζονται θεραπεία, η αξιολόγηση ξεκινά με ολοκληρωμένο γυναικολογικό έλεγχο.

Γυναικολογικός Έλεγχος

Ο γυναικολογικός έλεγχος βοηθά στην εκτίμηση της ευαισθησίας στην περιοχή της λεκάνης και στη διαπίστωση εάν ο πόνος προέρχεται από τις ωοθήκες ή από γειτονικούς ιστούς.

Κολπικό Υπερηχογράφημα

Το κολπικό υπερηχογράφημα επιτρέπει την άμεση απεικόνιση των ωοθηκών, του ενδομητρίου και των γύρω δομών.

Αποτελεί το βασικό εργαλείο για τον εντοπισμό:

• κύστεων,

• ινομυωμάτων,

• αλλαγών στους ιστούς.

Εξετάσεις Ορμονών

Σε ορισμένες περιπτώσεις, έλεγχος ορμονών όπως FSH, LH, Ε2 μπορεί να βοηθήσει στην εκτίμηση της ορμονικής ισορροπίας και της φάσης της εμμηνόπαυσης.

Απεικονιστικός έλεγχος όταν χρειάζεται

Εφόσον ο πόνος επιμένει ή η εικόνα δεν είναι σαφής, μπορεί να ζητηθούν επιπλέον εξετάσεις, όπως μαγνητική τομογραφία ή υπέρηχος κοιλίας για αξιολόγηση του εντέρου, των μυών και της ουροδόχου κύστης.

Στόχος δεν είναι απλά «να βρούμε τι φταίει», αλλά να κατανοήσουμε την πηγή του πόνου και να επιλέξουμε την κατάλληλη αντιμετώπιση.

Τρόποι Αντιμετώπισης

Η αντιμετώπιση εξαρτάται από την αιτία του πόνου. 

Δεν υπάρχει μία λύση για όλες, γι’ αυτό η σωστή διάγνωση είναι το πρώτο βήμα.

Διαχείριση Φλεγμονής & Ευαισθησίας των Ιστών

Όταν ο πόνος σχετίζεται με φλεγμονή ή ερεθισμό στην περιοχή της λεκάνης:

• Ήπια αναλγητικά και αντιφλεγμονώδη, όπου ενδείκνυται.

• Θερμά επιθέματα χαμηλά στην κοιλιά για χαλάρωση των μυών.

• Ελαχιστοποίηση τροφών που προκαλούν φούσκωμα (π.χ. υπερβολικά επεξεργασμένα τρόφιμα ή γλουτένη σε ευαίσθητες γυναίκες).

Ανακούφιση Πυελικού Πόνου

Ο πόνος συχνά σχετίζεται με συσπασμένο πυελικό έδαφος, όχι με τις ωοθήκες.

Πρακτικές που βοηθούν:

• Διατάσεις πυελικού εδάφους.

• Αναπνευστικές ασκήσεις χαλάρωσης.

• Ήπια άσκηση (περπάτημα, pilates, yoga).

Σε επίμονο πυελικό πόνο, η φυσικοθεραπεία πυελικού εδάφους μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά αποτελεσματική.

Ορμονική Υποστήριξη όπου ενδείκνυται

Όταν ο πόνος σχετίζεται με ορμονική αστάθεια, μπορεί να συζητηθεί:

• Τοπική ορμονική θεραπεία για τον κόλπο (για ξηρότητα ή δυσφορία).

• Χαμηλής δόσης ορμονική θεραπεία υποκατάστασης (HRT), όπου είναι ασφαλής και κατάλληλη.

Η επιλογή γίνεται πάντα εξατομικευμένα, μετά από γυναικολογική αξιολόγηση.

Φυσικές Λύσεις για Χαλάρωση Πυελικού Εδάφους

• Θερμά μπάνια.

• Καθημερινή ήπια κινητοποίηση της λεκάνης.

• Στοχευμένες τεχνικές αναπνοής για μείωση έντασης.

Η μείωση του στρες παίζει κρίσιμο ρόλο, καθώς το άγχος συχνά «μένει» στη λεκάνη.

Σε περίπτωση Κύστης ή Άλλης Παθολογίας

Αν εντοπιστεί κύστη, ινομύωμα ή άλλη δομική αλλοίωση:

• Συνήθως συστήνεται παρακολούθηση με υπέρηχο σε τακτά χρονικά διαστήματα.

• Αν χρειάζεται αφαίρεση, η Λαπαροσκόπηση είναι η σύγχρονη, ελάχιστα επεμβατική μέθοδος.

Άκου το σώμα σου

Ο πόνος στην περιοχή των ωοθηκών μετά την εμμηνόπαυση δεν είναι κάτι που πρέπει να αγνοείται, αλλά ούτε και κάτι που πρέπει να προκαλεί άμεσα ανησυχία.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, οφείλεται σε ορμονικές αλλαγές, μυϊκή ένταση στη λεκάνη ή αλλαγές στους ιστούς.

Με τη σωστή αξιολόγηση και καθοδήγηση, ο πόνος μπορεί:

• να εντοπιστεί,

• να εξηγηθεί,

• και να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά.

Το σημαντικό είναι να μην μένεις με αμφιβολίες.

Η γνώση σε βοηθά να νιώθεις ασφαλής στο σώμα σου.

Συχνές Ερωτήσεις

1. Είναι φυσιολογικό να νιώθω πόνο στην περιοχή των ωοθηκών μετά την εμμηνόπαυση;

Ναι, μπορεί να συμβεί, αλλά συχνά ο πόνος δεν προέρχεται από τις ωοθήκες. Μπορεί να οφείλεται σε μυϊκή ένταση, έντερο, ουροδόχο κύστη ή αλλαγές στους ιστούς λόγω ορμονικής μείωσης.

2. Μπορούν οι κύστεις να εμφανιστούν μετά την εμμηνόπαυση;

Ναι, κύστεις μπορούν να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία. Συνήθως είναι καλοήθεις, αλλά χρειάζονται παρακολούθηση για να διασφαλιστεί ότι παραμένουν σταθερές.

3. Τι κάνω αν ο πόνος συνοδεύεται από αιμορραγία;

Η αιμορραγία μετά την εμμηνόπαυση δεν θεωρείται φυσιολογική και χρειάζεται άμεσα γυναικολογικό έλεγχο. Είναι από τα πιο σημαντικά σημάδια που δεν πρέπει να αγνοηθούν.

4. Μπορεί το άγχος να προκαλέσει πόνο στη λεκάνη;

Ναι. Το στρες συχνά οδηγεί σε ένταση των μυών του πυελικού εδάφους, η οποία μπορεί να δημιουργεί πόνο, βάρος ή «τράβηγμα» χαμηλά.

5. Πρέπει να πάρω ορμονική θεραπεία για να μειωθεί ο πόνος;

Όχι απαραίτητα. Η ορμονική θεραπεία συζητείται εξατομικευμένα και εφαρμόζεται μόνο όταν υπάρχει σαφής ένδειξη. Συχνά, πιο απλές παρεμβάσεις σε διατροφή, άσκηση, ενυδάτωση και πυελική χαλάρωση βοηθούν σημαντικά.