ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΗΣΗ
λαπαροσκόπηση είναι η χειρουργική μέθοδος η οποία εξασφαλίζει την πρόσβαση στα εσωτερικά γυναικολογικά όργανα μέσω μικρών τομών του δέρματος
αρκετά πλεονεκτήματα έναντι της παραδοσιακής ανοιχτής χειρουργικής
πραγματοποιείται με τη χρήση ενός λαπαροσκόπιου, ένα ειδικό όργανο με ενσωματωμένη κάμερα και πηγή φωτός, που εισέρχεται στην κοιλιακή κοιλότητα ή στην πύελο μέσω μικρών τομών του δέρματος και απεικονίζει με ευκρίνεια σε ζωντανό χρόνο τα εσωτερικά όργανα.
- διαγνωστική λαπαροσκόπηση
- κύστη ή μόρφωμα ωοθηκών
- ινομυώματα τοιχωματικά και υπορογόνια
- ενδομητρίωση
- εξωμήτρια κύηση
- διερεύνηση υπογονιμότητας – ιερεύνηση βατότητας σαλπίγγων
- πυελικές συμφύσεις – frozen pelvis
- καρκίνος μήτρας, ωοθηκών, σαλπίγγων , τραχήλου μήτρας
- ορθοκήλη, κυστεοκήλη, πρόπτωση της μήτρας
- μικρές τομές με καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα
- γρήγορη επούλωση
- ελάχιστη απώλεια αίματος
- βραχύτερος και μικρότερος μετεγχειρητικός πόνος
- βραχύτερος χρόνος νοσηλείας
- ευκολότερη ανάρρωση και επιστροφή στις καθημερινές συνήθειες
υπό γενική αναισθησία η ασθενής τοποθετείται σε ειδική θέση στο χειρουργικό κρεβάτι και γίνεται κατάλληλη προετοιμασία για την αντισηψία του χειρουργικού πεδίου.
γίνεται μια μικρή τομή κοντά στον ομφαλό, μέσω της οποίας εισάγεται το λαπαροσκόπιο
διοχετεύεται αέριο στην κοιλιακή κοιλότητα για την καλύτερη απεικόνιση όλων των ενδοκοιλιακών οργάνων
το λαπαροσκόπιο αναμεταδίδει την εικόνα σε οθόνες υψηλής ευκρίνειας
έπειτα πραγματοποιούνται δύο έξτρα τομές στην κοιλιά μέσω των οποίων διέρχονται τα χειρουργικά εργαλεία.
με το πέρας της επέμβασης, όλα τα εργαλεία αφαιρούνται, γίνεται απεγκατάσταση του αέριου από την κοιλιακή κοιλότητα και συρραφή των μικρών τομών του δέρματος
Χρησιμοποιείται για την διερεύνηση:
- όλων των παθήσεων που σχετίζονται με τη μήτρα, τις ωοθήκες και τις σάλπιγγες
- υπερηχογραφικών ευρημάτων που δεν είναι ξεκάθαρα
- του χρόνιου ή οξέος κοιλιακού πόνου
- της υπογονιμότητας
- των καθ’ έξιν αποβολών
- της βατότητας των σαλπίγγων
- του σταδίου της ενδομητρίωσης
- για την εντόπιση της θέσης κυήσεων αγνώστου θέσης – αποκλεισμός εξωμητρίου κύησης
κύστη ωοθήκης:
μορφώματα πάνω ή στο εσωτερικό της ωοθήκης
μορφές:
λειτουργικές κύστεις: σχηματίζονται όταν δεν σπάσει το κυριαρχών ωοθυλάκιο του κύκλου – συνήθως απορροφάται αυτόματα – σπάνια χρήζει αφαίρεσης
τερατώματα ή δερμοειδείς κύστεις: περιέχουν ιστούς από διάφορα μέρη του σώματος και έχουν εμβρυολογική προέλευση
κυσταδενώματα: συνήθως καλοήθη και σπάνια μπορούν να εξαλλαγούν σε όγκους οριακής κακοήθειας
ενδομητριώματα: ανάπτυξη κύστεων ενδομητρίωσης στις ωοθήκες με χαρακτηριστική υπερηχογραφική απεικόνιση
σαλπιγγο-ωοθηκικά αποστήματα: κυστικά μορφώματα της πυέλου με φλεγμονώδη στοιχεία λόγω μικροβιακής λοίμωξης της πυέλου
κυστικά μορφώματα ενδιάμεσης κακοήθειας: μπορούν να εξελιχθούν σε καρκίνο αν δεν αντιμετωπιστούν
καρκίνος: σπάνια εμφάνιση και απαιτεί άμεση αντιμετώπιση
Συμπτώματα κύστεων ωοθήκης
- διαταραχές περιόδου
- δυσμηνόρροια
- αιμορραγίες
- κοιλιακό άλγος
- δυσφορία κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής
- υπογονιμότητα
- πρήξιμο στην κοιλιακή χώρα
- συχνοουρία
- δυσκοιλιότητα
διάγνωση κύστεων ωοθήκης
γυναικολογικό υπερηχογράφημα
αιματολογικές εξετάσεις – Ca 125
διαγνωστική λαπαροσκόπηση
η διαγνωστική λαπαροσκόπηση μπορεί να αποτυπώσει με ακρίβεια την μορφή των κύστεων καθώς και τις επιπλοκές των αυτών, όπως ρήξη ή φλεγμονή κύστης και συστροφή ωοθήκης
παρακολούθηση και όχι αφαίρεση αυτών συνιστάται όταν:
σε κάποιες περιπτώσεις κύστεων με σαφή καλοήθη εμφάνιση συστήνεται η συντηρητική θεραπεία, καθώς μπορεί να υποχωρήσουν σταδιακά με ή χωρίς τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής
λαπαροσκόπηση και όχι παρακολούθηση αυτών συνιστάται όταν:
το είδος, το μέγεθος και η θέση των κύστεων ωοθήκης είναι ύποπτη
η ασθενής δεν έχει ολοκληρώσει την επιθυμία της για τεκνοποίηση
η κλινική εικόνα (πχ δυσκοιλιότητα, άλγος, δυσορικά συμπτώματα)
λαπαροσκόπηση και όχι κλασική χειορυργική αντιμετώπιση
επιτυγχάνεται η διατήρηση του υγιούς περιβάλλοντος ιστού των ωοθηκών και δεν επηρεάζεται σημαντικά η ωοθηκική εφεδρεία
ινομυώματα είναι καλοήθεις όγκοι του μυϊκού στρώματος της μήτρας και μπορεί να βρίσκονται:
στην κοιλότητα της μήτρας (υποβλεννογόνια)
στο τοίχωμα της μήτρας (τοιχωματικά)
εξωτερικά της μήτρας (υπορογόνια)
χειρουργική αντιμετώπιση και όχι παρακολούθηση αυτών συνιστάται όταν:
τα απεικονιστικά ευρήματα –ύποπτα στοιχεία
το μέγεθος – αν είναι πάνω από 4 εκατοστά
τη θέση τους – αν είναι μέσα στην ενδομήτρια κοιλότητα
κλινικά ευρήματα – αιμορραγία, υπογονιμότητα, άλγος
ηλικία, ιστορικό και φυσική κατάσταση της γυναίκας
λαπαροσκόπηση ή κλασσική χειρουργική αντιμετώπιση
η λαπαροσκόπηση είναι η ιδανική μέθοδος για την αφαίρεση των ινομυωμάτων ως και διάμετρο 10-12 εκατοστά
ενδομητρίωση- τι είναι?
είναι η νόσος όπου ιστός του ενδομητρίου βρίσκεται εκτός της μήτρας όπως στις ωοθήκες , σάλπιγγες και σε οποιοδήποτε άλλο όργανο του σώματος
χρόνια νόσος
αφορά γυναίκες όλων των ηλικιών
κύρια συμπτώματα της ενδομητρίωσης :
- προβλήματα στην διάρκεια της περιόδου:
- έντονος πόνος – δυσμηνόρροια
- αιμορραγία
- πόνο και αίμα κατά την ούρηση ή την αφόδευση
- ναυτία και δυσκοιλιότητα
- έντονος κοιλιακός πόνος
- πόνος κατά τη διάρκεια της επαφής
- υπογονιμότητα
- ενοχλήσεις από όλα τα συστήματα του σώματος που εμφανίζουν ενδομητρίωση π.χ γαστρεντερικά συμπτώματα
διάγνωση
κλινική εικόνα και ιστορικό
γυναικολογική εξέταση
κολπικό υπερηχογράφημα
βιοχημικοί δείκτες Ca 125/ TnF- a
MRI πυέλου
η διαγνωστική λαπαροσκόπηση είναι η μόνη μέθοδος που μπορεί να διαγνώσει με ακρίβεια την παρουσία και το στάδιο της ενδομητρίωσης
λαπαροσκόπηση και όχι συντηρητική αντιμετώπισιση της ενδομητρίωσης συνιστάται:
σε έντονη κλινική συμπτωματολογία
υπερηχογραφικά ευρήματα πχ ενδομητριώματα άνω των 4 εκατοστών
υπογονιμότητα
λαπαροσκόπηση και ενδομητρίωση:
η μορφή της λαπαροσκόπησης εξαρτάται ανάλογα με το στάδιο της ενδομητρίωσης
σε επιφανειακή ενδομητρίωση αρχικού σταδίου γίνεται ηλεκτροκαυτηριασμός όλων των εστιών
σε κυστικά μορφώματα ενδομητρίωσης (ενδομητριώματα) γίνεται αφαίρεση συτών
σε ενδομητρίωση προχωρημένου σταδίου, πραγματοποιείται λαπαροσκόπηση μεγαλύτερης επεμβατικότητας, αφαιρώντας όλο τον παθολογικό ιστό, αποκαθιστώντας αποτελεσματικά τη λειτουργία των πυελικών οργάνων
τι είναι εξωμήτριος κύηση:
η κύηση όπου το έμβρυο εμφυτεύεται εκτός της ενδομήτριας κοιλότητας , πιο συχνά στις σάλπιγγες
συνήθως προκαλείται όταν οι σάλπιγγες είναι στενές ή κλειστές και ιδίως όταν συνυπάρχει φλεγμονή
συμπτώματα
θετικό τεστ εγκυμοσύνης με συνήθη συμπτώματα εγκυμοσύνης όπως:
- καθυστέρηση περιόδου
- ναυτία και εμετούς
- έντονη κόπωση
- ευαισθησία και πρήξιμο στο στήθος
- συχνοουρία ή δυσκοιλιότητα
- κολπικές εκκρίσεις
- διαφορές στην όρεξη και τη γεύση
συμπτώματα που σχετίζονται με μη φυσιολογική κύηση:
- κολπική αιμορραγία
- έντονο πόνο στην κοιλιακή χώρα, που εντοπίζεται χαμηλά
- αδυναμία, ζαλάδα ή λιποθυμία
διάγνωση
παρακολούθηση χοριακής – μη φυιολογική πορεία
κολπικό υπερηχογράφημα – μη ανεύρεση ενδομήτριου σάκου μετά από μία εβδομάδα καθυστέρησης ή σε χοριακή άνω των 1000iu
λαπαροσκόπηση και όχι συντηρητική αντιμετώπισιση της εξωμητρίου κύησης
είναι η πιο ενδεδειγμένη μέθοδος θεραπείας
σπάνια γίνεται μέσω φαρμακευτικής αγωγής
Τα είδη λαπαροσκόπησης για τη θεραπεία της εξωμήτριου κύησης εξαρτώνται από το βαθμό που έχει επηρεαστεί η σάλπιγγα από την εξωμήτρια κύηση:
- με διατήρηση της σάλπιγγας μέσω σαλπιγγοστομίας (διάνοιξης των σαλπίγγων) και σαλπιγγοπλαστικής
- με αφαίρεση της σάλπιγγα
αίτια υπογονιμότητας που μπορούν να εντοπιστούν και να θεραπευτούν μέσω λαπαροσκόπησης είναι τα ακόλουθα:
- ινομυώματα
- ενδομητρίωση
- κυστικά μορφώματα ωοθηκών
- σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
- δυσπλασίες της μήτρας
- πυελικές συμφήσεις – φλεγμονώδης νόσος της πυέλου
- εκτίμηση της κατάστασης και της βατότητας των σαλπίγγων
ηχρησιμότητά της βασίζεται στο ιστορικό της ασθενούς
πυελικές συμφύσεις είναι ο σχηματισμός μη φυσιολογικών συνδέσεων από ινώδη ιστό μεταξύ των οργάνων της πυέλου συγκολλώντας τα όργανα μεταξύ τους
τα όργανα που σχηματίζονται οι πυελικές συμφύσεις είναι η μήτρα, οι ωοθήκες, οι σάλπιγγες, το έντερο και η ουροδόχος κύστη, ωστόσο τα περισσότερα προβλήματα δημιουργούνται από πυελικές συμφύσεις των σαλπίγγων
αίτια:
μετά από λοιμώξεις και πυελικές φλεγμονές
μετά από χειρουργικές επεμβάσεις εξαιτίας της προβληματικής επούλωσης των ιστών
σε παθήσεις όπως ενδομητρίωση
κλινική εικόνα
- συνήθως είναι ασυμπτωματικές
- κοιλιακό άλγος
- ναυτία ή εμέτους
- δυσφορία κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής
- γαστρεντερικά προβλήματα
- υπογονιμότητα
διάγνωση ο μόνος τρόπος διάγνωσης και αντιμετώπισης είναι η λαπαροσκόπηση με την λύση συμφύσεων
αντιμετώπιση – λαπαροσκόπηση:
αφαίρεση τους με την λαπαροσκοπική λύση των συμφύσεων
αποκαθίσταται η λειτουργία των πυελικών οργάνων
μειώνεται σημαντικά η πιθανότητα δημιουργίας νέων συμφύσεων στο μέλλον
περιλαμβάνει την αφαίρεση της μήτρας, του τραχήλου της μήτρας και μπορεί να συνδυαστεί με την αφαίρεση των σαλπίγγων, των ωοθηκών και τμήματος του κόλπου αν χρειάζεται
Ενδείξεις υστερεκτομής
- ινομυωματώδης μήτρα
- αδενομύωση – ενδομητρίωση σοβαρού βαθμού
- καρκίνος ενδομητρίου
- καρκίνος τραχήλου της μήτρας
- καρκίνος ωοθηκών
- καρκίνος σαλπίγγων
- καρκίνος των σαλπίγγων
Τρόποι υστερεκτομής
λαπαροσκοπική αφαίρεση της μήτρας
η πιο ανώδυνη και αποτελεσματική μέθοδος
πραγματοποιείται με γενική αναισθησία
τρεις μικρές τομές του 1 εκατοστού στην κοιλιακή χώρα
επιστροφή στο σπίτι την ίδια ημέρα και στις καθημερινές δραστηριότητες σε πέντε ημέρες
ανοιχτό χειρουργείο σε περιπτώσεις που δεν είναι εφικτή η λαπαροσκόπηση
πρόπτωση μήτρας είναι η κατάσταση όπου η μήτρα αρχίζει να υποχωρεί από τη θέση της και να κατεβαίνει προς τον κόλπο ή έξω από αυτόν
συμπτώματα:
- αίσθηση βάρους ή μιας μάζας να εξέρχεται στην περιοχή του κόλπου
- συχνοουρία
- ακράτεια ούρων
- δυσκοιλιότητα
- κολπική αιμόρροια
- αίσθημα πιέσεως στην σεξουαλική επαφή
διάγνωση:
ιστορικό
γυναικολογική εξέταση
κολπικό υπερηχογράφημα
αίτια:
- αυξημένος αριθμός φυσιολογικών τοκετών
- φυσιολογικός τοκετός εμβρύων με αυξημένο βάρος
- ιστορικό εργώδη φυσιολογικού
- ατομικό ιστορικό επεμβάσεων στην περιοχή της πυέλου
- εμμηνόπαυση
- παχυσαρκία
- δυσκοιλιότητα
- χρόνιος βήχας
- έντονη άσκηση
Θεραπεία πρόπτωσης μήτρας
σε ήπια μορφή συνίσταται παρακολούθηση και συντηρητική θεραπεία:
αλλαγή διατροφής για τη διευκόλυνση του γαστρεντερικού συστήματος
απώλειας βάρους
πρόγραμμα ασκήσεων ενδυνάμωσης των πυελικών μυών
αποφυγής άρσης και μεταφοράς βάρους
σε περιπτώσεις μέτριας ή σοβαρής πρόπτωσης μήτρας, συνιστάται λαπαροσκόπηση
δύο είδη λαπαροσκόπησης – η επιλογή εξαρτάται:
από το βαθμό της πρόπτωσης
τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων
τη γενική κατάσταση της υγείας
την επιθυμία τεκνοποίησης
Τα είδη λαπαροσκόπησης για τη θεραπεία της πρόπτωσης μήτρας είναι:
διόρθωση με διατήρηση της μήτρας
η μήτρα επαναφέρεται στην αρχική της θέση και σταθεροποιείται τοποθετώντας ειδικό συνθετικό πλέγμα μεταξύ μήτρας και ιερού οστού
υστερεκτομή
λαπαροσκοπική αφαίρεση της μήτρας σε πιο σοβαρές περιπτώσεις πρόπτωσης μήτρας σε γυναίκες που έχουν ολοκληρώσει με την τεκνοποίηση
διόρθωση πρόπτωσης κολπικού κολοβώματος μετά από υστερεκτομή
πρόκειται για πρόπτωση του κολπικού κολοβώματος σε γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε ολική υστερεκτομή
η λαπαροσκοπική αποκατάσταση γίνεται μέσω ειδικού πλέγματος και της τεχνικής της ιεροκολποπηξίας